افعال عبارتی یا فعل های ترکیبی

چکیده:

افعال عبارتی یا فعلهای ترکیبی در زبان انگلیسی برای بسیاری از زبانآموزان امری غامض و
پیچیده است که یادگیری آن را دشوار میسازد. این افعال از یک فعل اصلی و یک کلمهی دیگر که
معمولا یک حرف اضافه است تشکیل شدهاند که مفهوم و معنای هر فعل ترکیبی ارتباطی با آن فعل
ندارد yb ارتباطی با فعل اصلیِ ،yb eg اصلی که با آن ساخته شده ندارد. برای مثال معنی فعلِ
و کاملا متفاوت هستند. این افعال از هیچ قاعدهای پیروی نمیکنند. حفظ کردن و تصویرسازی آنها
به ،ABL در ذهن تنها راه یادگیری آنهاست. این نوشته با اشارهای به روشِ یادگیری اتفاقی یا
زبانآموزان پیشنهاد میکند که با مواجههی طبیعی با این افعال و موضوعات دیگرِ زبان انگلیسی،
یادگیری آنها را لذتبخش و آسانتر کنند.
فارغ از همهی اشکالاتی که به آموزش رسمی زبان انگلیسی در نظام آموزشوپرورش کشور وارد
است، بسیاری از افراد با آنکه زمان زیادی را در آموزشگاههای زبان و کلاسهای گوناگون سپری
کردهاند، از روند کندِ پیشرفت خود گلایه میکنند. برخی ایراد کار را در آموزشگاهی که میروند و
یا معلمی که به آنها درس میدهد جستوجو میکنند که البته بیتأثیر نیست ولی قصد داریم در اینجا
به بُعد دیگری در فرایند آموزش زبان بپردازیم.
امرِ یادگیری زبان علاوه بر ضرورتی که زیستن در مناسبات و ساختارهای اجتماعی جهان امروز
ایجاب میکند، برای برخی افراد به دلایل مختلف از جمله تحصیل در دانشگاه، مهاجرت و … از
اهمیت ویژهای برخوردار است. این دسته مایلند از کمترین زمان، بیشترین بهره را ببرند و در مدت
زمان کوتاهی به بالاترین بازدهی برسند. فراموش کردن آنچه پیشتر فراگرفتهاند، شکایت مشترک این
گروه از افراد است که گاهی باعث سرخوردگی و دلسرد شدن آنها در مسیر اهدافشان میشود. با
آنکه همواره گفته شده است که ایجاد یک مقصد و نیّت قلبی، دشواریهای راه را برای نیل به اهداف
آسانتر میکند و باعث ایجاد انگیزه در افراد میشود، گاهی بهتر است که این مقصد و نیت قلبی،
هدفی بلندمدت باشد که محدودیت زمان خللی در کیفیت اموری که برای رسیدن به هدف باید انجام
شود، ایجاد نکرده و سبب اضطراب که خود از بزرگترین موانع پیشبُرد کارهاست نشود. اگر ساعتی
را در میان همهی آنچه در طول زندگی خود میدانیم غرق شویم و منشأ شناخت خود را از مسائل
گوناگون جستوجو کنیم، درمییابیم که بسیاری از چیزهایی که تاکنون فراگرفتهایم و دربارهی آنها
به شناختی نسبی رسیدهایم، و یا حتی حجم زیادی از اطلاعات عمومی ما، بدون آنکه قصدی در
یادگیری آنها داشته باشیم و بهطور ناخواسته وارد دایرهی معلومات ما شدهاند. جالب است که این
دسته از معلومات، معمولا بهتر از آن دسته که بهطور آگاهانه قصد یادگیریشان را داشتهایم به ذهن
سپرده میشوند. با مروری گذرا در آنچه بهطور ناخواسته از گفتوگوی دو نفر در مترو به گوشمان
خورده و یا خیلی اتفاقی در تاکسی از رادیو شنیدهایم متوجه این نکته میشویم اطلاعاتی که در این
که ABL شرایط یادگرفتهایم، مدت طولانیتری در ذهنمان میمانند. به این نوع از آموزش اصطلاحا
است میگویند. آموزش اتفاقی یا یادگیری تصادفی امروزه Abreebey Bg Lllb be مخفف
بهعنوان یکی از تکنیکهای آموزشی بهویژه برای کودکان در نظامهای آموزشی کشورهای غربی
بهکار گرفته میشود. برخی از والدین بهوسیلهی انیمیشنها و کارتونهایی که مورد علاقهی
فرزندانشان است بهطور نامحسوسی از محتوای آن، خواه یک زبان خارجی باشد و خواه نکتهی
آموزشی دیگری نظیر مضرات مسواک نزدن و … برای تربیت و آموزش فرزندانشان استفاده
میکنند. زبانآموزان بزرگسال نیز میتوانند با فریب مغزشان، خود را در معرض یادگیری بر حسب
تصادف قرار دهند. آنها باید راهی را پیدا کنند که در بطن زندگی روزمرهشان به مطالبی که قصد
یادگیریشان را دارند برخورد کنند و کاری کنند که ذهنشان در مقابل آن دافعه ایجاد نکرده و تفکیکی
میان آن مطلب و مطالب دیگر قائل نشود.
برای مثال زبانآموزی را تصور کنید که قصد دارد افعال عبارتی یا فعلهای ترکیبی در زبان
انگلیسی را یاد بگیرد. این گروه از افعال که با نام افعال مرکب، دوکلمهای و … شناخته میشوند از
جمله مطالبی است که برای غالب زبانآموزان جزو مطالب بغرنج گرامری محسوب میشود. این
افعال از گذشته و در زبان انگلیسی قدیم تا انگلیسی امروز جزو افعال پرکاربرد بهشمار رفته و بدون
بهکارگیری آنها بخش زیادی از مفاهیم در زبان انگلیسی قابل انتقال نیستند.
اصطلاح فعلهای عبارتی را نخستین بار استاد دستور زبان انگلیسی به نام لوگان پیرسال اسمیت به
کار برد. فعلهای عبارتی، کاربردی غیررسمی دارند و در گفتگوهای روزمره و محاورهای بسیار
رایج هستند. برخی از فعلهای عبارتی دارای چندین معنا و کاربرد مختلف هستند. دستهای از
اسمهای مرکب از معنای مشخصی از یک فعل عبارتی ساخته میشوند. این قاعده به آموزندگان زبان
انگلیسی شانس آموختن دو واژه را به صورت همزمان میدهد .
افعال عبارتی از دو یا چند واژهی مختلف تشکیل میشوند. معمولا یک فعل اصلی با یک حرف
اضافه یا قید بهصورت پیشوند و پسوند ترکیب شده و یک فعل عبارتی میسازد. نکتهای که یادگیری
آن را برای زبانآموزان دشوار میکند معنی کاملا متفاوت فعل ترکیبی و فعل اصلی است. البته در
برخی موارد هم فعل عبارتی برای تأکید بیشتر معنای فعل اصلی بهکار میرود. از دیگر مواردی که
یادگیری این افعال را دشوار میکند، پیچیدگی و شباهت ترکیباتیست که این افعال به وسیلهی آنها
بیشترین کاربرد را در ساخت افعال عبارتی ei ,eegi eei yb i e e ساخته میشوند. افعال
دارند. برخی ترسیم جدول و شناسایی واژههای مشترکی که افعال عبارتی گوناگون را میسازند، یکی
از بهترین روشهای یادگیری و بهخاطر سپردن این گروه از فعلها میدانند.
در هر صورت با هر روشی که افراد مدّنظر داشته باشند باید این افعال را یاد بگیرند و از آنها راه
گریزی نیست.
این افعال در گفتوگوی محاورهای در زبان انگلیسی کاربرد زیادی دارند و معمولا معنایی استعاری
از آنها استخراج میشوند. اگر استعاره را از زبان آدمی حذف کنیم، انسان قادر به حرف زدن و
انتقال مفاهیم نخواهد بود و با یک انسان گنگ فرقی نخواهد داشت. بنابراین به دلیل کارکرد استعاری
و طیف معانی گوناگونی که افعال عبارتی یا ترکیبی ساخته میشود، اهمیت یادگیری و فهم عمیق
آنها را برای زبانآموزان دوچندان میکند.
البته بهصورت تقلبی( ( ABL حال اگر زبانآموزی که قصد دارد این مطلب را بهسیلهی تکنیک
یادبگیرد باید خط مشترکی را میان علایق و سبک زندگی خود و جایی که این افعال بیشترین کاربرد
را دارند پیدا کند. اگر فرض کنیم که این زبانآموز فرضی به خواندن نمایشنامه علاقمند و یا هنرجوی
رشتهی تئاتر است میتواند به متن اصلی نمایشنامههای شکسپیر که به طور وافری از افعال عبارتی
در آثارش استفاده کرده، مراجعه کند. شکسپیر که ادبیات ویژه و زبان استعاری شخصیتهایش در
میان اهل فن شهره است، از این افعال در میان دیالوگهای کاراکترهای نمایشنامههایش بهترین
استفاده را کرده و ترکیباتی استعاری و چندلایه را به وفور می توان در آثارش یافت. پس بهترین
فرصت برای زبانآموزی که قصد یادگیری افعال عبارتی را دارد این است که با همان شور و شوقی
که همیشه نمایشنامه میخوانده به سراغ شکسپیر برود و در کنار لذت و درک مطالعهی نمایشنامههای
این نویسنده، با کاربرد افعال عبارتی نیز آشنا شود و هر کجا که معنی آنها را نفهمید به دیکشنری
مراجعه کرده و در همان جعبهای که در ذهنش آن صحنه از نمایش را تجسم میکند، آن فعل ترکیبی
را هم بهخاطر بسپارد.
هر زبانآموزی با کمی تأمل و دقت میتواند این خط مشترک را با شناختی که از شخصیت خودش
دارد پیدا کند و یادگیری زبان را به بخشی از زندگی روزمرهی خود تبدیل کند. مسلما بهتر آن است
که این خط مشترک دارای وجوهی باشد که با لذت آمیخته شده و مطلب آموزشی را در لباسی زیبا و
باب میل فرابگیرد.